Hırsızlık, bir kişinin rızası olmadan, mal ya da hizmetlerini hak sahibini mahkum bırakmak amacıyla almaktır. Hırsızlık, mal sahibinin rızası olmadan, sahibi kalıcı olarak mallarından ya da hizmetlerinden mahrum bırakmaktır.
- Hırsızlık olabilmesi için alınan malın taşınır olması gerekmektedir. Taşınamayan mallar hırsızlık suçu konusuna girmemektedir.
- Alınan mal başkasına ait olmalıdır.
- Hırsızlık, harekete bitişik bir suç olduğundan dolayı ani suçtur. Malın izinsiz bir şekilde bulunduğu yerden alınması, suç işlenmiş demektir.
- Hırsızlık, yüz kızartıcı suçlar içerisinde bulunduğundan dolayı, hırsızlık suçu işlendikten sonra devlet memurluğu ya da bazı meslek grupları için engel teşkil etmektedir.
Bir başkasının malını izinsiz olarak aldıktan sonra, alınan malları iade etme niyeti var ise hırsızlık olarak adlandırılmaz, malların kendi malı olduğunu düşünerek yanlış inançla alındıysa bu da hırsızlık değildir.
ZORUNLULUK HALİNDE HIRSIZLIK
Hırsızlık suçu, acil ve ağır bir ihtiyaç halinde yapıldıysa, olayın şekline göre verilecek cezada indirime gidilebilir ya da ceza vermekten de vazgeçilme durumu vardır.
HIRSIZLIK SUÇU CEZASI
Basit hırsızlık suçu, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıdır. Basit hırsızlık suçu alt sınırdan verilir ise adli para cezasına çevrilebilir.
Hırsızlık suçunun nitelikli hallerinden birini işleyen fail, 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasına çarptırılır.
KULLANMA HIRSIZLIĞI
Kullanma hırsızlığı Türk Ceza Kanunu 146. Maddesinde düzenlenmiştir. Fail, kendisine ait olmayan bir malı geçici süreliğine aldıktan sonra, kullanıp iade eder ise ancak bunu rıza dışında yapar ise kullanma hırsızlığı yapmış olacaktır. Kullanma hırsızlığı şikayete bağlı bir suçtur. Verilecek olan ceza yarı oranında indirilecektir.
HIRSIZLIK ZAMANAŞIMI
Hırsızlık suçunda zamanaşımı 8 yıldır.
UZLAŞMA
Basit hırsızlık suçlarında uzlaşma mümkündür. Tarafların anlaşması durumunda yargılama sona ermektedir.
Nitelikli hırsızlık suçlarında uzlaşma mümkün değildir.
NİTELİKLİ HIRSIZLIK SUÇU – TCK 142 MADDE
Nitelikli hırsızlık
(1) Hırsızlık suçunun;
a) Kime ait olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarında veya ibadete ayrılmış yerlerde bulunan ya da kamu yararına veya hizmetine tahsis edilen eşya hakkında,
b) (Mülga: 18/6/2014-6545/62 md.)
c) Halkın yararlanmasına sunulmuş ulaşım aracı içinde veya bunların belli varış veya kalkış yerlerinde bulunan eşya hakkında,
d) Bir afet veya genel bir felaketin meydana getirebileceği zararları önlemek veya hafifletmek maksadıyla hazırlanan eşya hakkında,
e) Adet veya tahsis veya kullanımları gereği açıkta bırakılmış eşya hakkında,
f) (Mülga: 2/7/2012-6352/82 md.)
İşlenmesi hâlinde, üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.(1)
(2) Suçun;
a) Kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından veya ölmesinden yararlanarak,
b) Elde veya üstte taşınan eşyayı çekip almak suretiyle ya da özel beceriyle,
c) Doğal bir afetin veya sosyal olayların meydana getirdiği korku veya kargaşadan yararlanarak,
d) Haksız yere elde bulundurulan veya taklit anahtarla ya da diğer bir aletle kilit açmak veya kilitlenmesini engellemek suretiyle,(1)
e) Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle,
f) Tanınmamak için tedbir alarak veya yetkisi olmadığı halde resmi sıfat takınarak,
g) (…) (1) büyük veya küçük baş hayvan hakkında,(1)
h) (Ek: 18/6/2014-6545/62 md.) Herkesin girebileceği bir yerde bırakılmakla birlikte kilitlenmek suretiyle ya da bina veya eklentileri içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında,
İşlenmesi hâlinde, beş yıldan on yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Suçun, bu fıkranın (b) bendinde belirtilen surette, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda olan kimseye karşı işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte biri oranına kadar artırılır.(1)
(3) Suçun, sıvı veya gaz hâlindeki enerji hakkında ve bunların nakline, işlenmesine veya depolanmasına ait tesislerde işlenmesi halinde, beş yıldan oniki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Bu fiilin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, ceza yarı oranında artırılır ve onbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. (2)
(4) (Ek: 6/12/2006 – 5560/6 md.) Hırsızlık suçunun işlenmesi amacıyla konut dokunulmazlığının ihlâli veya mala zarar verme suçunun işlenmesi halinde, bu suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi için şikâyet aranmaz.
(5) (Ek: 18/6/2014-6545/62 md.) Hırsızlık suçunun işlenmesi sonucunda haberleşme, enerji ya da demiryolu veya havayolu ulaşımı alanında kamu hizmetinin geçici de olsa aksaması hâlinde, yukarıdaki fıkralar hükümlerine göre verilecek ceza yarısından iki katına kadar artırılır.
HIRSIZLIK SUÇU
Başkasının kanunen mülkiyet hakkıyla üzerinde olduğu malı rızası olmadan almak, çalmak hırsızlıktır. Hırsızlık suçu takibi şikayete bağlı suçlar arasında yer almaz ve bundan dolayı belli bir süresi yoktur. Zamanaşımı olmadan hukuk mücadelesi yapılır.
HIRSIZLIK SUÇU MAĞDURU
Bu suçta mağdur, malı çalınan kişidir. Hırsızlık suçunun mağdurunun belli olması gerekir. Mağdurun belli olmadığı durumlarda delil ve failin ikrarı söz konusu ise hırsızlık suçundan hüküm kurulur başka durumlarda mağdur belirlenmez ise suçtan hüküm kurulamaz.
HIRSIZLIK SUÇUNUN ŞARTLARI VE UNSURLARIı
Hırsızlık Suçu ve Cezası-TCK 141-142 kapsamında oluşacak suçun belirlenmesinde şartlar ve unsurlar göz önünde bulunur. Bu maddelere göre belirlenmesi oluşurken şart ve unsurlar ise şunlardır;
- Taşınır mal hırsızlık suçunun konusudur.
- Zilyetlik hakları hırsızlık suçu ile korunur.
ZORUNLULUK HALİNDE HIRSIZLIK
Hırsızlık suçu, acil ve ağır bir ihtiyaç halinde yapıldıysa, olayın şekline göre verilecek cezada indirime gidilebilir ya da ceza vermekten de vazgeçilme durumu vardır.
KULLANMA HIRSIZLIĞI
Kullanma hırsızlığı Türk Ceza Kanunu 146. Maddesinde düzenlenmiştir. Fail, kendisine ait olmayan bir malı geçici süreliğine aldıktan sonra, kullanıp iade eder ise ancak bunu rıza dışında yapar ise kullanma hırsızlığı yapmış olacaktır. Kullanma hırsızlığı şikayete bağlı bir suçtur. Verilecek olan ceza yarı oranında indirilecektir.
UZLAŞMA
Basit hırsızlık suçlarında uzlaşma mümkündür. Tarafların anlaşması durumunda yargılama sona ermektedir ancak nitelikli hırsızlık suçlarında uzlaşma söz konusu değildir sadece basit hırsızlık suçlarında uzlaşma olabilir.
NİTELİKLİ HIRSIZLIK SUÇU – TCK 142 MADDE
Nitelikli hırsızlık
(1) Hırsızlık suçunun;
a) Kime ait olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarında veya ibadete ayrılmış yerlerde bulunan ya da kamu yararına veya hizmetine tahsis edilen eşya hakkında,
b) (Mülga: 18/6/2014-6545/62 md.)
c) Halkın yararlanmasına sunulmuş ulaşım aracı içinde veya bunların belli varış veya kalkış yerlerinde bulunan eşya hakkında,
d) Bir afet veya genel bir felaketin meydana getirebileceği zararları önlemek veya hafifletmek maksadıyla hazırlanan eşya hakkında,
e) Adet veya tahsis veya kullanımları gereği açıkta bırakılmış eşya hakkında,
f) (Mülga: 2/7/2012-6352/82 md.)
İşlenmesi hâlinde, üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.(1)
(2) Suçun;
a) Kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından veya ölmesinden yararlanarak,
b) Elde veya üstte taşınan eşyayı çekip almak suretiyle ya da özel beceriyle,
c) Doğal bir afetin veya sosyal olayların meydana getirdiği korku veya kargaşadan yararlanarak,
d) Haksız yere elde bulundurulan veya taklit anahtarla ya da diğer bir aletle kilit açmak veya kilitlenmesini engellemek suretiyle,(1)
e) Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle,
f) Tanınmamak için tedbir alarak veya yetkisi olmadığı halde resmi sıfat takınarak,
g) (…) (1) büyük veya küçük baş hayvan hakkında,(1)
h) (Ek: 18/6/2014-6545/62 md.) Herkesin girebileceği bir yerde bırakılmakla birlikte kilitlenmek suretiyle ya da bina veya eklentileri içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında,
İşlenmesi hâlinde, beş yıldan on yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Suçun, bu fıkranın (b) bendinde belirtilen surette, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda olan kimseye karşı işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte biri oranına kadar artırılır.(1)
(3) Suçun, sıvı veya gaz hâlindeki enerji hakkında ve bunların nakline, işlenmesine veya depolanmasına ait tesislerde işlenmesi halinde, beş yıldan oniki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Bu fiilin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, ceza yarı oranında artırılır ve onbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. (2)
(4) (Ek: 6/12/2006 – 5560/6 md.) Hırsızlık suçunun işlenmesi amacıyla konut dokunulmazlığının ihlâli veya mala zarar verme suçunun işlenmesi halinde, bu suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi için şikâyet aranmaz.
(5) (Ek: 18/6/2014-6545/62 md.) Hırsızlık suçunun işlenmesi sonucunda haberleşme, enerji ya da demiryolu veya havayolu ulaşımı alanında kamu hizmetinin geçici de olsa aksaması hâlinde, yukarıdaki fıkralar hükümlerine göre verilecek ceza yarısından iki katına kadar artırılır.