Ticari faaliyetlerde, farklı firma, dernek ya da vakıf şeklinde bulunan tüzel kişiliğin kötüye kullanımı ve benzeri yasa dışı durumlar yaşanabilmektedir. Bu gibi durumlarda tüzel kişiliğin aralanarak suçun uygulayıcısının cezalandırılması mümkün olabilmektedir. Tüzel kişilik perdesinin aralanması nedir sorusunun cevabını yazımızda bulabilirsiniz.
Tüzel Kişilik Perdesi Nedir?
Hukuki yollar ile kabul edilen “ayrılık ilkesi” firma, dernek, vakıf ve benzer kurumların tüzel kişilikleri ve yöneticilerin özel kişiliklerinin ayrılmasını ifade etmektedir. Kurumların tüzel kişilik altında sahip oldukları mal varlıkları, ticari faaliyetler ve benzeri unsurlar, yöneticilerin kişisel varlıkları ve ticari faaliyetlerinden ayrı olarak yönetilir. Bu sayede, tüzel kişiliklerin varlıkları üzerinden denetleme yapmak mümkün olabilir.
Ayrıca tüzel kişiliklerin kendi içinde kollara ayrılarak ortaya çıkardığı kardeş şirket ve benzeri farklı tüzel kişiliklerin varlıkları da birbirinden ayrılmaktadır. Bu durumda ayrılık ilkesi farklı tüzel kişiliklerin hakkını da korumaktadır. Ayrılık ilkesine göre tüzel kişiliklerin mal varlıkları ve farklı unsurlar, perdenin aralanması teorisi ile denetlenmektedir.
Perdenin Aralanması
Kanunda yer almayan perdenin aralanması teorisi, Yargıtay’ın emsal kararları ile kabul edilir hale gelmiştir. Bu uygulamaya göre şirket ile borç ilişkisi olan üçüncü şahısların şirkete ya da gerçek kişiliklere borç için dava açabilmesini sağlamıştır.
Tüzel kişilik perdesinin aralama nedeni, şirketin ortakların borcundan ve ortakların da şirket borcundan sorumlu olmasını sağlar.
Tüzel Kişilik Perdesinin Aralanması Hakkındaki Karar
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2019/593 Esas 2019/9655 Karar Sayılı ve 03/12/2019 tarihli kararı ile tüzel kişiliğin aralanmasına dair örnek karar sunmuştur. Karara göre;
“Tüzel kişiliğin kötüye kullanıldığı bazı istisnai hallerde tüzel kişilik perdesi aralanmak suretiyle gerçek ya da tüzel kişi ortakların sorumluluğuna gidilebilecektir. Uygulamada ve doktrinde… çok istisnai hallerde Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması Teorisinin uygulanmasının mümkün olabileceği de kabul edilmektedir.”
Karara göre özel kişiliklerin tüzel kişilikleri kötüye kullanarak yasal olmayan işler yapması engellenmiş ve tüzel kişilik perdesinin aralanması yoluyla hem özel hem de tüzel kişilik koruma altına alınmıştır.